Preventix BV
Bijlestaal 42K
1721 PW Broek op Langedijk
Postadres
Postbus 200
1800 AE Alkmaar
Telefoon: 088 – 7007700
E-mail: info@preventix.nl
FOTOGRAFIE DOOR ALULA
In deze blog vind je een overzicht van de wettelijke taken van een arbodienst met uitleg wat die taken inhouden.
Wat zijn de taken van een arbodienst?
De Arbowet verplicht de werkgever zich te laten ondersteunen door een arbodienst of specifieke daartoe opgeleide deskundigen als het gaat om arbeidsomstandigheden, preventie van gezondheidsrisico’s die door werk veroorzaakt kunnen worden en begeleiding van verzuim. De werkgever mag daarbij kiezen of hij zich laat ondersteunen door een gecertificeerde arbodienst of door individuele deskundigen. Als deskundigen gelden de geregistreerde bedrijfsarts, de gecertificeerde hoger veiligheidskundige, de gecertificeerde arbeidshygiënist en de gecertificeerde arbeids- en organisatiekundige. Een arbodienst verenigt al deze deskundigen. Kiest een werkgever er voor zich te laten begeleiden door een zelfstandige deskundige dan zal deze deskundige moeten borgen dat hij de kennis en kunde van de andere drie (kern)deskundigen op tijd inschakelt dan wel in laat schakelen door de werkgever.
Vanuit de Arbowet heeft de werkgever de opdracht vier taken uit te (laten) voeren
1. Verzuimbegeleiding en het voorkomen van ziekteverzuim
De werkgever mag bij verzuim niet zelf beoordelen of een werknemer kan werken of niet. Hij moet zich laten begeleiden door een geregistreerde bedrijfsarts of door een gecertificeerde arbodienst. Dit betekent niet dat werkgever en werknemer samen geen afspraken mogen maken over tijdelijk stoppen met werken in verband met ziekte en hervatten van werk bij herstel. Zo lang werkgever en werknemer het eens zijn met elkaar is dat prima. Maar bij een verschil in visie over de belastbaarheid met werk tijdens ziekte of anders uiterlijk binnen zes weken na het ontstaan van het ziekteverzuim moet de werkgever een bedrijfsarts of arbodienst inschakelen.
Mag de werknemer dan niet varen op het advies van zijn huisarts of specialist als het gaat om werkhervatting? Nee! De huisarts en de specialist hebben geen ervaring met het beoordelen van de zwaarte van belasting in werk. Ook hebben zij geen kennis van uw functie. En zij overzien de verdere (sociaal rechterlijke) belangen van voortduren of stoppen van verzuim niet. Daarom heeft de wetgever bepaalt dat er slechts twee doktoren iets mogen zeggen over belasting en belastbaarheid in werk. Dat zijn de bedrijfsarts en de verzekeringsarts.
De taak verzuimbegeleiding wordt heel verschillend ingevuld. Iedere werkgever moet een contract hebben met een leverancier van verzuimbegeleiding (geregistreerde bedrijfsarts of arbodienst). Een werkgever mag dus geen contract hebben met een casemanagement bureau. En verzuimspreekuren mogen alleen door een casemanager worden uitgevoerd indien deze onder de verantwoordelijkheid van een bedrijfsarts valt. Als werknemer hebt u het recht met een bedrijfsarts te spreken. Binnen een gecertificeerde arbodienst bestaan er altijd protocollen waarin gewerkt wordt. Die garanderen dat er altijd een bedrijfsarts verantwoordelijk is voor uw beoordeling. Ook als u niet gezien wordt door de bedrijfsarts zelf, maar door een casemanager, een praktijkondersteuner bedrijfsarts of een (basis)arts.
Belangrijke uitgangspunten voor een goede verzuimbegeleiding zijn:
- de bedrijfsarts ondersteunt zowel de werkgever als de werknemer en neemt naar beiden toe een onafhankelijke positie in
- de bedrijfsarts ondersteunt bij het opstellen van preventie- en verzuimbeleid en bij het begeleiden van zieke werkenden terug naar het werk (re-integratie)
- de bedrijfsarts heeft ten behoeve van zijn beoordeling een vrije toegang tot de werkplek van iedere werknemer
- de bedrijfsarts heeft de vrije hand om te overleggen met de ondernemingsraad, een andere vorm van personeelsvertegenwoordiging, de preventiemedewerker en andere mensen met een sleutelpositie binnen et bedrijf
- de bedrijfsarts adviseert werknemers waar aan de orde over de mogelijkheden tot second opinion (door een andere bedrijfsarts) en/of deskundigenoordeel (UWV)
- de bedrijfsarts is vrij beroepsziekten te signaleren, stelt zich hierin proactief op en meldt beroepsziekten (anoniem) bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten
- de bedrijfsarts werkt met een openbaar toegankelijke klachtregeling
Wilt u meer weten over de kaders van verzuimbegeleiding? Bezoek dat het arboportaal op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid eens.
2. Periodiek ArbeidsGezondheidskundige onderzoeken (PAGO)
Iedere werkgever in Nederland is verplicht om werknemers periodiek de mogelijkheid te bieden voor een gezondheidsonderzoek. Werknemers zijn niet verplicht deel te nemen aan een aangeboden gezondheidsonderzoek. Dit gezondheidsonderzoek moet gericht zijn op de risico’s op gezondheidsschade die de werknemer in het werk loopt. Denk daarbij aan het onderzoeken van de PsychoSociale Arbeidsbelasting (PSA), het onderzoeken van het gezichtsvermogen (visus) bij beeldschermwerk, het onderzoeken van het gehoor bij blootstelling aan lawaai en dergelijke. Het doel van dit onderzoek is het voorkomen van gezondheidsschade door vroegtijdige monitoring van de ontwikkeling van schade.
Een PAGO krijgt altijd vorm vanuit de risico’s die de werkgever van zijn bedrijf heeft vastgelegd in de Risico Inventarisatie & Evaluatie. In dat instrument wordt een omschrijving gegeven welk werk er wordt uitgevoerd en welk risico in dat werk wordt gelopen door de verschillende functionarissen in het bedrijf. Op die manier zal de financieel administrateur een ander PAGO aangeboden krijgen dan de lasser of de magazijnmedewerker.
Werkgevers kunnen er voor kiezen om de wettelijke taken van het PAGO uit te breiden met onderzoek naar bijvoorbeeld leefstijl en werkvermogen. In dat geval spreken wij niet meer van een PAGO, maar van een Preventief Medisch Onderzoek (PMO). Het voordeel van deze uitbreiding is dat er meer informatie beschikbaar komt om werkgever en werknemer een advies te geven over de te verwachten ontwikkeling van het functioneren in werk in de tijd bekeken vanuit de gezondheid van de werknemer. Om die reden zal de bedrijfsarts vaak de voorkeur geven aan een PMO boven het PAGO.
3. Medische keuringen / Aanstellingskeuringen
Een aan de bedrijfsarts voorbehouden taak is het verrichten van medische keuringen om te beoordelen of werknemers een bepaalde functie kunnen gaan verrichten dan wel mogen blijven verrichten. Voorbeelden in dit kader zijn de periodieke keuringen van de vrachtwagenchauffeur, de treinmachinist en de piloot. Maar ook bij politie en brandweer komen aanstellingskeuringen en periodieke herbeoordelingen voor. Toch zijn aanstellingskeuringen een uitzondering. In principe mag er geen aanstellingskeuring verricht worden. Alleen indien een beroep een risico vormt voor de gezondheid van derden (bijvoorbeeld de vrachtwagenchauffeur die een ongeval kan veroorzaken) of voor de persoon die het werk uitvoert (de brandweerman) mag een aanstellingskeuring en een periodieke keuring worden uitgevoerd. In alle gevallen van aanstellingskeuringen en periodieke verplichte keuringen hebben werkgever en personeelsvertegenwoordiging vooraf afspraken gemaakt over de inhoud van deze keuring. En bij iedere keuring beslist de bedrijfsarts of deze voldoet aan de wettelijke eisen en vorm krijgt volgens de richtlijnen.
Om werkzaamheden in bepaalde branches te mogen verrichten, worden werknemers medisch gekeurd. Voor bepaalde beroepen is zo een keuring verplicht. Maar de basisgedachte is dat aanstellingskeuringen niet mogen, tenzij ….
Wilt u een goed leesbare toelichting lezen met verwijzingen naar onderliggende literatuur en wetgeving? Bezoek dan deze pagina op de website van de Sociaal Economische Raad eens.
4. Risico- inventarisatie & Evaluatie (RI&E)
Sinds 1 januari 1994 is iedere werkgever in Nederland vanuit de Arbowet verplicht een RI&E uit te voeren. Deze RI&E moet leiden tot een Plan van Aanpak, feitelijk een plan waarin u omschrijft welke risico’s u in uw bedrijf hebt gesignaleerd die nog niet optimaal (lees: naar de wet, richtlijnen en voorschriften) zijn geminimaliseerd. Een makkelijk stroomschema om te beoordelen of u Ri&E plichtig bent treft u hier.
De uitvoering van een RI&E kunt u zelf ter hand nemen. Zeker indien u gebruikt kunt maken van een branche instrument of van een andere standaard. Veel bedrijven kiezen er dan ook voor een KAM medewerker of een preventiemedewerker met deze taak te belasten. Wilt u weten of er voor uw bedrijf een RI&E instrument bestaat? Bezoek dan deze pagina van rie.nl.
Voor bedrijven met maximaal 25 werknemers in dienst volstaat het de RI&E uit te voeren, een Plan van Aanpak op te stellen en in het Plan van Aanpak vermelde risico’s te gaan bestrijden. Heeft u meer dan 25 werknemers in dienst dan moet u nog een tweede stap zetten. De RI&E moet getoetst worden op volledigheid, uitvoering en interpretatie van risico’s. Dit dient te gebeuren door een gecertificeerde kerndeskundige (meestal een hoger veiligheidskundige of een arbeidshygiënist) of door een gecertificeerde arbodienst. In dit stroomschema kunt u zien of uw bedrijf de RI&E moet laten toetsen.
Wees u er van bewust dat de RI&E niet zomaar een verplichte taak uit de Arbowet is. Het is een essentieel onderdeel dat aan de basis staat van een voorkomen van verzuim en het verminderen van gezondheidsrisico’s. Daarmee is het geen geld verslindende opdracht, maar een vorm van geld besparen op de lange termijn. Zie het dan ook als een zinvolle investering die zich terug zal betalen.
5. Preventief spreekuur / Arbeidsgezondheidskundig spreekuur
Los van ziekteverzuim staat het iedere werknemer op ieder moment vrij de bedrijfsarts te benaderen. Dit kan en mag via de werkgever, maar geborgd moet zijn dat een werknemer ook los van de werkgever, dus rechtstreeks, contact kan leggen met de bedrijfsarts / arbodienst. Op zijn beurt beantwoordt de bedrijfsarts altijd vragen, geeft deze altijd advies of geeft deze op andere wijze opvolging aan ieder verzoek van de werknemer in dit kader. De grens voor de toegang tot dit spreekuur wordt bepaald door de sleutelwoorden gezondheid in relatie tot werk. Maar dan wel in de meest brede zin die denkbaar is. Van het spreekuur maakt een bedrijfsarts altijd een medisch verslag. Het is aan de werknemer te bepalen of er ook terugkoppeling van het spreekuur aan de werkgever wordt gedaan.